HOME

Ronald Plasterk: taalveranderwonderman

Wessel Stoop

- HUN HEBBEN, Afschuwelijk! (Anne Kool op onzetaal.nl)
- Hou toch op! Ik weet niet in wat voor kringen jij verkeert, maar GEEN ENKELE van mijn vrienden gebruikt hun hebben. Gewoon omdat het zeer doet aan je oren en zelfs een beetje sneu is. (Annelies op blindeschildpad.nl)
- Docenten kunnen er trouwens ook wat van: ik was als journalist eens aanwezig in een klas en hoorde de docente godsdienst tot mijn grote schrik gewoon 'hun hebben' tegen de kinderen zeggen. Geen wonder dat de taal wordt verziekt. (Ines op nrcnext.nl)
- Als zoiets als "hun" als onderwerp wordt toegestaan, onstaat er vervolgens verwarring over het verschil tussen "hen" en "hun" en dan kunnen we net zo goed "hen" en "zij" meteen afschaffen. Als we dan toch bezig zijn, waarom hebben we uberhaupt taalregels? (Femke op onzetaal.nl)

En zo zouden we nog wel honderd m'ntaals kunnen vullen met van dit soort reacties; het internet staat er vol mee. Gelukkig komen alle reacties eigenlijk op hetzelfde neer:

- Ik heb geleerd dat 'de regel' is dat het zij moet zijn in plaats van hun, dus dat is goed
- Hun is anders dan ik gewend ben, dus hun is lelijk
- Er zijn veel mensen die hun gebruiken, dus de Nederlandse taal verloedert
- Mensen die al het bovenstaande niet weten zijn dom

Typ voor de grap eens in 'hun als onderwerp' op Google, en je zult zien dat het eigenlijk allemaal hier op neer komt. Nouja, het hoeft natuurlijk verder geen betoog dat 'taalfouten' natuurlijk meestal het begin zijn van taalveranderingen die een taal veel efficiënter maken. Het is doodzonde dat niet-taalwetenschappers zich dat meestal niet realiseren. Oh, en wat betreft die 'regels' waar iedereen het voortdurend over heeft: ze bestaan niet. Hele volksstammen zijn ervan overtuigd dat er ook ergens een boekwerkje is met Nederlandse grammaticaregels ('het Groene Boekje of zo'), maar dergelijke boeken bevatten meestal alleen adviezen of gaan uitsluitend over spelling.

Ondanks het hardnekkig verzet wordt hun als onderwerp volop gebruikt. Helen de Hoop en collega's (waaronder ikzelf) denken hiervoor de verklaring gevonden te hebben, en kranten en radio besteden er een aantal dagen een hoop aandacht aan. Als voorzitter van de Taalunie ziet (ex-)minister Ronald Plasterk ondertussen zijn gezag afbrokkelen. Taalwetenschappers gaan nu dus blijkbaar zeggen dat taal waarvan hij dacht dat het fout was toch goed is, en daar moet snel wat aan gedaan worden! Uit zijn (op internet te lezen) gastblog in de nrc.next en het daaropvolgende optreden bij De Wereld Draait Door blijkt vervolgens dat Plasterk zelf de grote oppertaalnaieveling is. Hij produceert een hilarische aaneenschakeling van onwaarheden, met als hoofdboodschap dat taalkundigen nu eens moeten ophouden met de taal aan te passen. Welnu, allereerst: taalkundigen passen helemaal niets aan, die beschrijven en verklaren alleen maar. Ten tweede: niemand past taal aan (zelfs ministers niet); dat kan namelijk ook helemaal niet. Mensen praten gewoon zoals het het efficientste is, dat is al zo sinds taal bestaat. Juist als je (zegt dat je) gaat proberen zo'n prachtig verschijnsel tegen te houden, dán probeer je taal te veranderen. Ten derde: wat WEL aangepast kan worden, de afspraken over spelling, passen niet de taalkundigen aan maar MENSEN VAN DE TAALUNIE! En jawel, daar was Plasterk nou net de hoogste baas van. En omdat taal en spelling nou eenmaal hetzelfde is (of tenminste, wie De Wereld Draait Door heeft gekeken weet dat Plasterk dat denkt), kunnen we niet anders concluderen dan dat Plasterk stiekem maar een ding wil, en dat is de taal veranderen. Gaat hem dat lukken? Nee, natuurlijk niet.

Als je meer wilt weten over onze theorie over 'hun' als onderwerp, kun je terecht op ru.nl/optimalcommunication. Hier vind je de theorie en het onderzoek dat ertoe geleid heeft.

Originally published in m'ntaal